به نقل از «فرارو»

اوج‌گیری محرمانه‌های اقتصادی/ چرا وعده رییسی در مبارزات انتخاباتی روی زمین ماند؟

تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۴۱۶۷۱

اعتماد نوشت: «شفافیت از نکاتی است که بعضی‌ها شعار آن را می‌دهند، اما ما نیاز داریم، هم در حوزه تصمیم‌گیری و هم اجرا شفافیت‌سازی کنیم تا مردم احساس آرامش کنند... مشکل دولت فعلی این است که شفاف‌سازی نمی‌کند و همه چیز را محرمانه کرده است.» این اظهارات ابراهیم رییسی است که در ۷ خرداد ۱۴۰۰ و ۱۹ خرداد همان سال در دوران مبارزات انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، اولی را در جمع خبرنگاران و دومی را در جمع دانشجویان مطرح می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اظهاراتی که اگرچه زیبا بود، اما در حد حرف باقی ماند. مرور عملکرد تیم اقتصادی دولت در ۲۲ ماه گذشته نشان می‌دهد؛ نه تنها آمار‌هایی که در دوران روحانی سانسور می‌شدند، در قفسه‌های وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها ماندند، بلکه گروهی دیگر از شاخص‌ها و آمار‌های اقتصادی نیز حبس شده است.

در یک‌سال و ۹ ماهه اخیر محرمانگی داده‌ها از آمار «فروش نفت» و «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» تا فعالیت‌های «ساختمانی»، «تجاری» و «تورم» را در بر گرفته و حتی کار به جایی کشیده که پس از شوک‌های قیمتی بخش مسکن، مدت زیادی از آخرین گزارش مرتبط با تحولات این بخش می‌گذرد. به هر حال در ساختمان‌های چندین طبقه و عریض و طویل دولتی باید کارشناسانی باشند که این داده‌ها را استخراج کرده‌اند. اما گویا این آمار‌ها فقط برای افراد خاصی تهیه می‌شود و رسانه‌ها نباید از آن باخبر شوند.

آمار مبهم نفت

تقریبا بعد از تشدید تحریم‌های امریکا در سال ۱۳۹۷، داده‌های فروش نفت ایران محرمانه شد. این در حالی است که به باور تحلیلگران، رسانه‌های خارجی میزان فروش نفت ایران را تقریبا درست تخمین می‌زنند، اما در آمار‌های رسمی وزارت نفت و بانک مرکزی جایی برای این اعداد دیده نشده و نهاد‌های داخلی ارایه‌کننده آمار، به بهانه تحریم‌ها، اطلاعات درستی در این باره منتشر نمی‌کنند.

این در حالی است که هر شهروند ایرانی حق دارد بداند چه میزان نفت به فروش رفته و پول آن چگونه هزینه شده است. شهروند ایرانی باید بداند در مقابل نفت فروخته شده، کالا وارد شده یا به صورت نقدی پول آن در حساب‌های بانک مرکزی نشسته است.

در همین مقطع انتشار آمار «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» نیز متوقف شد و در لیست داده‌های محرمانه قرار گرفت. روندی که کماکان ادامه دارد. کمتر از یک‌سال از دولت رییسی نگذشته بود که انتشار شاخص «قیمت مصرف‌کننده» یعنی «تورم مصرف‌کننده» هم از سوی بانک مرکزی سانسور شد. البته این بار بهانه این سانسور آماری، برنامه ششم توسعه بود که مرجع آماری رسمی را «مرکز آمار» اعلام کرده بود.

داده‌های تورم در حبس

با وجود اینکه چند سالی است که مرکز آمار مسوول انتشار گزارش‌های مربوط به «تورم» است، اما حتی اعدادی که این مرکز به عنوان تورم رسمی کشور منتشر کرده نیز در نماگر‌های اقتصادی بانک مرکزی خالی است. شاخص بهای تولید‌کننده نیز دیگر غایب این گزارش در داده‌های بانک مرکزی است.

آخرین آمار منتشر شده از تورم تولیدکننده بانک مرکزی مربوط به دی ماه سال گذشته است. البته اخیرا خبرگزاری فارس به نقل از یک «منبع آگاه» که نام و نشانی از او نبرده، تورم تولیدکننده را منتشر کرد. نکته در این است که پیش از انتشار نماگر‌های اقتصادی، شاخص بهای تولیدکننده توسط مرکز آمار منتشر شده بود.

در این بین دیده می‌شود، آمار تورم مصرف‌کننده نیز دو ماهی است که به‌طور نامنظم و برخلاف رویه پیشین منتشر می‌شود. آماری که همواره به صورت منظم ابتدای هر ماه منتشر می‌شد و از ابتدای سال جدید، مرکز آمار به بهانه «تغییر سال پایه» این روند را به هم زد.

با وجود اینکه کارشناسان بر انتشار بدون سانسور آمار‌ها برای افزایش اعتماد فعالان اقتصادی تاکید دارند، اما به نظر می‌رسد، بانک مرکزی روش قبلی خود برای سانسور آماری را ادامه خواهد داد.

سانسور آمار مسکن

از سال ۱۳۹۶ در راستای شفاف‌سازی «بازار مسکن و اجاره»، وزارت راه و شهرسازی ماهانه داده‌های این بازار را منتشر می‌کرد. داده‌هایی که انتشار آن‌ها از مرداد سال ۹۹ از دستور کار وزارت راه خارج شد. در آن دوره محمد اسلامی که دستور توقف صدور آمار را داده بود، هنوز وزیر راه و شهرسازی روحانی بود. شخصی که در دولت رییسی اگرچه ساختمان دادمان را به رستم قاسمی واگذار کرد؛ اما ارثیه‌اش پابرجا ماند.

پس از اینکه اسلامی در ۲۷ مرداد ۱۳۹۹ اعلام کرد: «به معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی دستور داده‌ام تا اطلاعات و آمار قیمت‌های بازار مسکن را منتشر نکند.» محمود محمودزاد، معاون مسکن و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی از معدود مدیران ابقا شده در دولت رییسی مطرح کرد: «قرار نیست انتشار آمار متوقف شود، بلکه این آمار با دقت بیشتری منتشر خواهد شد. در حقیقت بنا شد آمار منتشر شده واقعیت کشور را منعکس کند و تنها مرتبط با استانی خاص نباشد تا به این ترتیب از به هم ریختگی ذهن‌ها نیز جلوگیری شود.». اما از آن تاریخ به بعد هیچ آماری منتشر نشد و مسوولان این وزارتخانه از انتشار آمار امتناع کردند.

در این بین آمار «فعالیت‌های ساختمانی بخش خصوصی» نیز در ساختمان بانک مرکزی حبس شده است. به نقل از سایت «اکوایران» سبقه این داده‌ها به سال ۸۵ برمی‌گردد که به صورت فصلی و سالانه تا سال ۱۴۰۰ به‌طور منظم منتشر می‌شد، اما یک‌سال است بانک مرکزی از انتشار آن‌ها خودداری می‌کند.

در ضمن انتشار ماهانه داده‌های «تحولات بازار مسکن» که سیاستگذار پولی به آن می‌پرداخت نیز متوقف شده است. آمار هر ماه تقریبا تا نیمه ماه بعد در دستور کار عموم قرار می‌گرفت. اما در ۵ ماه گذشته هیچ گزارشی از این حوزه درج نشده است.

آمار تولید و تجارت در قفسه‌های صمت

واکاوی داده‌های سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) نیز نشان می‌دهد، داده‌های تولید و تجارت هم روی شفافیت را به خود نمی‌بیند. داده‌های این وزارتخانه از تابستان سال گذشته محرمانه شده و هیچ گزارشی از این حوزه منتشر نشده است. در همین مقطع سازمان توسعه تجارت نیز از انتشار و تحلیل آمار‌های صادرات و واردات دست کشیده و آن‌ها را در لیست محرمانه‌های خود قرار داده است.

رییسی چه گفت و چه شد؟

رییسی به‌رغم اینکه در زمان مبارزات انتخاباتی از شفاف‌سازی داده‌ها سخن می‌گفت، پس از آن نیز اظهارات مشابهی هم داشت. او در سالگرد انتخابات ریاست‌جمهوری به شهرستان‌های ورامین، پیشوا و قرچک می‌رود و به نقل از «ایسنا» می‌گوید: «ان‌شاء‌الله با عمل به آنچه وعده کرده‌ایم در میدان عمل دولتی صادق الوعد خواهیم بود.»

رییسی همچنین در آذر ۱۴۰۱ می‌گوید: «در نظام جمهوری اسلامی، اساس بر آن است که مردم در جریان گردش اطلاعات قرار گیرند. در قانون اساسی و قوانین موضوعه مقرر شده است که مردم باید در جریان قرارداد‌ها و پیمان‌ها و همچنین فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی قرار گیرند، مگر آن مواردی که به تعبیر امیرالمومنین علی (ع) احتمال سوءاستفاده دشمن از آن‌ها وجود دارد.» به نقل از روزنامه «اطلاعات» او همان زمان می‌افزاید: «در دستگاه اجرایی هم روند امور باید به صورت شفاف باشد تا عموم مردم از شیوه جذب، گزینش، انتصاب، ارتقا، به کارگیری برنامه و پیشرفت کار، شاخص‌های کیفی و کمی مطلع شوند.»

رییسی می‌گوید: «چرا قرارداد‌های اقتصادی علنی نباشد؟ چرا بهره‌برداری از حوزه‌های مختلف اقتصادی شکل شفاف نداشته باشد؟ چرا در وضعی که همه باید بتوانند با رقابت ظرفیت‌های خودشان را عرضه کنند، این زمینه برای همه به صورت مساوی ایجاد نشود؟ این‌ها همان زمینه‌هایی است که کاملا می‌تواند، فساد را ریشه‌کن کند.» چرا‌هایی که در عمل مجموعه تحت اختیارش به آن‌ها پاسخ نمی‌دهند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: دولت رئیسی اقتصاد ایران قیمت طلا و ارز قیمت موبایل راه و شهرسازی سانسور آمار بانک مرکزی مرکز آمار وزارت راه داده ها آمار ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۴۱۶۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاربران دیوار چطور به حفظ زمین کمک کردند؟

۹۲ درصد تلویزیون‌ها و ۸۷ درصد لپ‌تاپ‌هایی که در سال گذشته در دیوار آگهی شده‌اند، اقلام دست دوم بوده‌اند. خریدوفروش این دستگاه‌ها معادل جلوگیری از انتشار ۹۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن در طبیعت است.

به نظر شما زمین و محیط زیست از دیوار سود می‌برند یا آسیب می‌بینند؟ ممکن است این سوال در نگاه اول کمی بی‌ربط به نظر برسد، اما خیلی هم سوال پرتی نیست. جواب ساده و سرراستش این است که پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین با راحت‌تر کردن خریدوفروش اقلام دست دوم، در واقع به اقتصاد چرخشی کمک می‌کنند و از این طریق می‌توانند به زمین هم کمک کنند، البته در مقیاس خودشان. شاید این حرف کمی شعاری به نظر برسد. اگر باورش برای‌تان سخت است، کافی است نگاه مختصری بیندازیم به آگهی‌های اقلام دست دوم در دیوار در سال گذشته و تأثیری که خریدوفروش این اقلام می‌تواند بر محیط زیست بگذارد.

 
دست دوم‌های پررونق

۶۲ درصد آگهی‌های منتشر شده در کل دسته‌های «کالایی» دیوار، در سال ۱۴۰۲، مربوط به اقلام دست دوم و ۳۸ درصد آن‌ها مربوط به کالاهای نو بوده‌اند. منظور از دسته‌های کالایی ۴ دسته اصلی «کالای دیجیتال»، «خانه و آشپزخانه»، «سرگرمی و فراغت» و «وسایل شخصی» است.

چرا فقط سراغ این ۴ دسته و زیردسته‌های مرتبط با آن‌ها رفته‌ایم و سایر دسته‌های دیوار را بررسی نکرده‌ایم؟

در سایر دسته‌های دیوار، یا اساسا تفکیک نو و دست دوم بی‌معنی است، مثل دسته‌های «استخدام و کاریابی» و «خدمات»؛ یا اینکه مثل دسته‌های «املاک» و «خودرو»، کالاهای «سرمایه‌ای» آگهی می‌شود و «دست دوم» بودن در آن‌ها به این معنی نیست که ممکن است گوشه انباری خانه بی‌استفاده بمانند و خریدوفروش‌شان بخشی از اقتصاد چرخشی به حساب بیاید.

البته، سهم آگهی‌ها از اقلام دست دوم و نو در همه «دسته‌های کالایی» برابر نیست. مثلا آگهی‌های اقلام دست دوم در دسته «کالای دیجیتال» حدود ۳ برابر اقلام نو در همین دسته است. به عبارت دیگر، ۷۳ درصد آگهی‌های این دسته متعلق به اقلام دست دوم و ۲۷ درصد متعلق به اقلام نو است. دسته «کالای دیجیتال» از این نظر در صدر جدول قرار دارد. در پایین جدول هم دسته «وسایل شخصی» قرار گرفته که سهم آگهی‌های اقلام دست دوم و نو تقریبا با هم برابر است (وسایل شخصیِ نو کمی بیشتر از دست دوم آگهی شده است).

این «اقتصاد چرخشی» دقیقا یعنی چی؟

اقتصاد چرخشی به زبان بسیار ساده یعنی اینکه تا حد ممکن از مصرف منابع، مواد اولیه و انرژی برای تولید و عرضه کم کنیم و دورریز و ضایعات را به حداقل برسانیم. حالا پلتفرمی مانند دیوار کجای این داستان است؟ دیوار با کمک به خریدوفروش اقلام دست دوم، در واقع از دورریز و ضایعات شدن اقلام بسیار زیادی که هنوز قابل استفاده هستند جلوگیری می‌کند و آن‌ها را به چرخه مصرف برمی‌گرداند. به این ترتیب، نیاز بخشی از مردم با همین اقلام دست دوم رفع می‌شود و برای‌شان صرفه اقتصادی هم دارد. در عین حال، دیگر نیازی نیست این تعداد کالا تولید شود. پس به همین میزان، هم در مصرف منابع طبیعی بسیار مهمی مثل آب و درخت صرفه‌جویی می‌شود و هم جلوی انتشار گازهای گلخانه‌ای، مانند دی‌اکسید کربن، گرفته می‌شود. همچنین در بسیاری از موارد پلاستیک کمتری مصرف و تبدیل به زباله می‌شود. چند قرن ممکن است طول بکشد تا هر تکه پلاستیک تجزیه شود و به طبیعت بازگردد.

 
دیوار دقیقا چه کمکی به زمین می‌کند؟

سهم ۶۲ درصدی اقلام دست دوم در کل آگهی‌هایی کالایی دیوار را اگر در کنار جمعیت ۵۳ میلیونی کاربران این پلتفرم در سال گذشته قرار دهیم، شاید بهتر بتوانیم سهم آن را در کمک به اقتصاد چرخشی و کمک به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست تصور کنیم.

برای آنکه از نزدیک با بخشی از این تأثیر مثبت بر محیط زیست آشنا شویم، آگهی‌ها و خریدوفروش چند کالای عمومی را در دیوار بررسی مختصری کرده‌ایم.

 

تلویزیون

۹۲ درصد تلویزیون‌هایی که در سال گذشته در دیوار آگهی شده‌اند، دست دوم بوده‌اند. طبعا همه این آگهی‌ها منجر به معامله نمی‌شود؛ با این حال، بر اساس میانگین انتشار دی‌اکسید کربن برای تولید هر تلویزیون جدید، تلویزیون‌های معامله‌شده از طریق دیوار در سال گذشته، از انتشار نزدیک به ۷۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن در جو زمین جلوگیری کرده‌اند. توجه داشته باشید که به دلیل فن‌آوری ساخت تلویزیون‌های جدید، میزان انتشار دی‌اکسید کربن هنگام تولید آن‌ها، کمتر از تلویزیون‌های قدیمی است. طبعا، اگر تلویزیون‌های معامله‌شده شامل مدل‌های قدیمی باشد، میزان جلوگیری از انتشار این گاز، بیشتر از این حد خواهد بود.

لپ‌تاپ

۸۷ درصد انواع لپ‌تاپ‌های آگهی‌شده در سال ۱۴۰۲ اقلام دست دوم بوده‌اند. با توجه به میانگین انتشار گاز CO2 برای این دو نوع کامپیوتر، دستگاه‌های دست دومی که در این مدت کاربران دیوار از طریق این پلتفرم معامله کرده‌اند، از تولید و انتشار بیش از ۲۰ میلیون کیلوگرم از این گاز گلخانه‌ای جلوگیری کرده است. همچنین، خریدوفروش این لپ‌تاپ‌ها باعث صرفه‌جویی ۶۰۵ میلیون لیتر آب نیز شده است.

مبلمان و لوازم چوبی منزل

در میان مبلمان و لوازم چوبی آگهی‌شده در این مدت، ۷۹ درصدِ اقلام، دست دوم بوده‌اند. میزان انتشار دی‌اکسید کربن برای تولید لوازم چوبی بسیار بالاست. بخش مهمی از این دی‌اکسید کربن در مرحله فرآوری چوب منتشر می‌شود. هرچند همه آگهی‌های دست دوم لوازم چوبی دیوار، در سال گذشته منجر به معامله نشده، اما همان تعداد مبلمان و لوازم چوبی دست دومی که کاربران در سال گذشته معامله کرده‌اند، مانعِ انتشار ۵۴۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن شده است.

تلفن همراه

۷۳ درصد کل موبایل‌های آگهی‌شده را دستگاه‌های دست دوم تشکیل می‌دهند. با آنکه فن‌آوری تولید انواع موبایل بسیار پیشرفته است، هنوز هم میزان مصرف آب در این صنعت بسیار بالاست. به همین دلیل، خریدوفروش گوشی‌های همراه در سال گذشته از طریق آگهی‌های دیوار باعث صرفه‌جویی در ۱۱۱ میلیون لیتر آب شده است. همچنین جلو انتشار بیش از ۶ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن را گرفته است. 

کنسول‌های بازی

کنسول‌های بازی دست دوم بین کاربرهای دیوار خیلی پرطرفدارند. برای اینکه حال و هوای گیمرهایی که آگهی فروش منتشر می‌کنند یا برای خرید به دیوار سرمی‌زنند دست‌تان بیاید، می‌توانید این گزارش را در اتاق خبر دیوار بخوانید. ۶۶ درصد کنسول‌های آگهی‌شده در سال گذشته اقلام دست دوم بوده‌اند، که بخش قابل توجهی از آن‌ها از طریق دیوار معامله شده است. تولید این تعداد کنسول معادل انتشار بیش از ۲۸ میلیون کیلوگرم د‌ی‌اکسید کربن و استفاده از بیش از ۵۶ تن پلاستیک است. طبعا، خریدوفروش این کنسول‌های دست دوم به همین اندازه به محیط زیست کمک کرده است.

معجزه‌ای در کار نیست!

هدف اصلی دیوار ارائه خدمات هر چه بهتر به جمعیت ۵۳ میلیونی کاربرانش است تا راحت‌تر و مطمئن‌تر بتوانند در این پلتفرم با هم معامله کنند. طبعا خریدوفروش اقلام دست دوم در بین چنین جمعیتی می‌تواند به همین میزان، اقتصاد چرخشی را رونق دهد و از همین طریق به زمین و محیط زیست هم کمک کند؛ زمینی که تا اطلاع ثانوی،‌ تنها پناهگاه نسل ما و نسل‌های آینده است. همین و بس!

کانال عصر ایران در تلگرام